Jak zbudowana jest szyba?
Szyba to około 60-70% powierzchni okna, więc jej parametry izolacyjne kształtują parametry całego okna. Zastosowanie rożnego rodzaju szkła, specjalnych powłok, gazów w przestrzeniach międzyszybowych i folii ochronnych przyczyniło się do tego, że obecne szyby w oknach to mechanizm ochronny.
Standardem stały się szyby zespolone (patrz schematy), dostosowane do funkcji, jaką powinny spełniać.
- Szyby termo o obniżonej emisji ciepła. Koszty energii cieplnej tak dalece wzrosły, że zainteresowanie się energooszczędnymi ofertami wzrosło.
- Szyby przeciwsłoneczne. Okna tego rodzaju znajdują zastosowanie w biurach, sklepach, salonach sprzedaży, gdzie całe elewacje budynku są przeszklone, wobec czego pomieszczenia są narażone na permanentne działanie promieni słonecznych przegrzewających wnętrze. Ochronić przed tym można się w dwojaki sposób: stosując szkła absorpcyjne, czyli pochłaniające promienie słoneczne (mogą być barwione) lub szkła refleksyjne, czyli odbijające (również mogą być barwione).
- Szyby VSG (laminaty) tj. nowoczesne antywłamaniowe, bezpieczne lub dźwiękochłonne wkłady szybowe, dające znacznie wyższy komfort mieszkania. Wszystko to dzięki zastosowaniu we wkładach laminatów szyb powstałych dzięki sklejeniu ze sobą, przy pomocy specjalnych foli, dwóch lub więcej warstw szkła. Laminaty pozwalają na utrzymanie kształtu szyby nawet po rozbiciu (brak niebezpiecznych odłamków), mają zwiększoną odporność mechaniczną, akustyczną (nawet do 10 dB), pozwalają na zastosowanie folii przeciw promieniowaniu ultrafioletowemu. Skuteczność zabezpieczenia uzależniona jest od liczby warstw szkła i grubości folii. Szkła ornamentowe zastosowane w szybach zespolonych skutecznie podnoszą ich wartość estetyczną.
Ciepła ramka to ramka dystansowa, międzyszybowa wykonana z materiałów organicznych (zamiast aluminium) o znacznie lepszych właściwościach izolacyjnych. Pozwoliło to na uzyskanie do 10 % oszczędności energii. Niemal całkowite wyeliminowanie kondensacji pary wodnej, występującej w niektórych warunkach.
1 szkło pławione (float) z warstwą termoizolacyjną 2 wypełnienie gazem (argon) 3 uszczelnienie 4 ciepła ramka dystansowa wypełniona subsancją osuszającą 5 szkło pławione (float) 6 energia słoneczna odbita 7 energia słoneczna 8 ciepło utracone, wartość “k” (U) 9 energia słoneczna pozyskana 10 ciepło pomieszczenia 11 ciepło odzyskane 12 szkło ornamentowe 13 szkło barwione w masie 14 szkło antywłamaniowe 15.
Szyby bezpieczne
Szyby bezpieczne dzieli się na trzy grupy. Każdą z grup dzieli się z kolei na klasy, charakteryzujące się odpornością na działanie standardowych czynników niszczących.
- szyby o zwiększonej odporności na przebicie i rozbicie (oznaczane jako O1-O2, P1-P8)
- szyby bezpieczne budowlane – szyby o zwiększonej odporności na włamanie;
- szyby odporne na ostrzał z broni palnej – charakteryzują się odpornością na przestrzelenie pociskiem o określonej energii i charakterystyce konstrukcyjnej, oznaczane symbolem S1-S5.
- szyby o zwiększonej odporności na działanie fali detonacyjnej powstałej w powietrzu na skutek wybuchu materiału wybuchowego, w określonym, skończonym czasie szyba nie może być przebita ani wyciągnięta z ramy (funkcja ciśnienia), oznaczane są symbolem D1-D3
Szyby „tańsze” do klasy P2 to tylko szyby bezpieczne chroniące przed zranieniem wszędzie, gdzie ze względu na warunki użytkowania zachodzi niebezpieczeństwo stłuczenia szyby, a ludzie znajdują się w zasięgu odprysku odłamków szkła (szpitale, szkoły, żłobki, witryny sklepów). Są to szyby klasy O1, O2, P1 i P2.
Szyby bezpieczne mogą również stanowić element opóźniający rozprzestrzenianie ognia w początkowym stadium pożaru, stanowiąc czasowo, mimo ich spękań, barierę uniemożliwiającą dostęp tlenu do pomieszczenia objętego pożarem.
Szyby w klasach P1 i P2 dodatkowo stanowią ochronę przed włamywaczem przypadkowym i nieprzygotowanym, opóźniając jego działania.
Szyby P3-P5 znacznie utrudniają włamanie. Oznacza to, że włamywacz musi być odpowiednio przygotowany do ich sforsowania, natomiast prawdziwą ochronę dają szyby od P6 w górę.
Szyby ochronne o zwiększonej odporności na włamanie i atak stosujemy w przypadku, gdy chcemy chronić dany obiekt z jednoczesnym zachowaniem niezmienionej estetyki elewacji (eliminujemy wówczas kraty, okiennice, rolety).
Szyby ochronne to szyby warstwowe Szyby odporne na uderzenie pociskiem chronią przed ostrzałem z broni palnej. Zastosowanie tych szyb uzależnione jest od stopnia zagrożenia, funkcji chronionego obiektu, odległości miejsc pobytu ludzi od strefy bezpośredniego zagrożenia.
Szyby mogą spełniać warunki odporności więcej niż jednej grupy. Zasada generalna – nie należy stosować szyb, których sforsowanie byłoby trudniejsze, niż otwarcie lub wyważenie okna za pomocą prostych narzędzi.
Klasyfikacja i wymagania dla szyb ochronnych wg PN-EN 356
Odporność szyby na działanie standardowych czynników niszczących | Grupa | |||||
Klasa szyby | Rodzaj czynnika | Ilość uderzeń | Sposób odziaływania | |||
Czynniki | Wysokość spadku [m] | |||||
O1 O2 P1A P2A |
1 1 3 3 |
1,2 1,5 2 3 |
Szyby bezpieczne |
|||
P3A P4A P5A |
Kula stalowa o masie 4,11 kg |
3 3 9 |
Swobodny spadek kuli na powierzchnię szyby zamontowanej w ramie | 6 9 9 |
Szyby ochronne o zwiększonej odporności na włamanie | |
P6B P7B P8B |
Siekiera testowa o masie 2 kg | 30-50 51-70 powyżej 70 |
Wycinanie otworu uderzeniami siekiery testowej (energia pojedynczego uderzenia 300-350J) |
Szyby ochronne odporne na atak |
Zastosowania szyb ochronnych
Miejsce zastosowań | Klasa szyby | Uwagi | |
1 | Mieszkania szkoły, biura, zakłady produkcyjne:
|
O1, O2, P1A | Chronią przed zranieniem przy rozbiciu szyby, utrudniają rozbicie szyby przy gwałtownym zamknięciu okna lub drzwi. |
2 | Kioski, domy wolnostojące, okna parterów bloków mieszkalnych, witryny hoteli i biur, obiekty handlowe o małej wartości chronionej, hale sportowe. | P2A | Chronią przed zranieniem. Mogą stanowić czasową ochronę przy próbie włamania bez przygotowania. |
3 | Witryny salonów hoteli i biur, obiekty handlowe o znacznej wartości chronionej, wille, apteki. | P3A, P4A | Szyby utrudniające włamanie, mogą zastępować kraty o oczku 150 mm wykonane z drutu stalowego o średnicy 10 mm. |
4 | Muzea, sklepy z antykami, galerie sztuki, sale operacyjne banków, kantory, sklepy o dużej wartości chronionej, ekskluzywne wille. | P5A, P6B | Szyby o zwiększonej odporności na włamanie, mogą zastąpić okratowanie wykonane z prętów stalowych o średnicy 12 mm. |
5 | Zakłady i sklepy jubilerskie, banki, obiekty specjalne, wystawy obiektów handlowych o dużej wartości chronionej. | P7B, P8B | Szyby o wysokiej odporności na włamanie, mogą zastępować okratowanie wykonane z prętów stalowych o średnicy 16 mm. |
Szyby odporne na uderzenie pociskiem
Chronią przed ostrzałem z broni palnej. Zastosowanie tych szyb uzależnione jest od stopnia zagrożenia, funkcji chronionego obiektu, odległości miejsc pobytu ludzi od strefy bezpośredniego zagrożenia.
Szyby odporne na uderzenie pociskiem to szyby wielowarstwowe.
Klasyfikacja i wymagania dla szyb odpornych na uderzenia pociskiem PN-EN 1522 (PN-EN 1063)*
Klasa szyby | Kaliber broni | Masa pocisku [g] | Prędkość [m/s] | Odległość strzelania [m] | Zastosowanie |
BR1 (FB1)* | karabin 0,22 LR |
2,6 | 360 | 10 | budynki administracji państwowej, wille |
BR2 (FB2)* | pistolet 9 mm Luger |
8 | 400 | 5 | |
BR3 (FB3)* | pistolet 0,357 Magnum |
10,2 | 430 | 5 | centrale telefoniczne i komputerowe, szyby samochodów przewożących przedmioty wartościowe |
BR4 (FB4)* | pistolet 0,44 Magnum |
15,6 | 440 | 5 | |
BR5 (FB5)* | karabin 5,56 | 4 | 950 | 10 | budynki o podwyższonym zagrożeniu terroryzmem, napadami rabunkowymi itp., boksy kasowe |
BR6 (FB6)* | karabin 7,62 | 9,5 | 830 | 10 | urządzenia militarne, zakłady karne |
BR7 (FB7)* | karabin 7,62 | 9,8 | 820 | 10 | urządzenia militarne i inne o szczególnym zagrożeniu |